Wat zijn de verwachtingen en beperkingen voor batterijen op de lange termijn?

14.10.2024 Hrvoje Medarac

Wat zijn de verwachtingen en beperkingen voor batterijen op de lange termijn?
©TenneT

De forecast laat zien dat de jaarlijks geïnstalleerde batterijcapaciteit in 2024 zal groeien van 410 megawattuur in 2023 naar 470 megawattuur in het lage scenario en naar 1.430 megawattuur in het hoge scenario, zo blijkt uit het Nationaal Smart Storage Trendrapport 24/25 van Dutch New Energy Research en Solar365. Het basisscenario voorspelt groei in elk marktsegment, wat resulteert in een toename van de geïnstalleerde batterijcapaciteit van 2,3 keer in vergelijking met 2023.

De markt voor batterijopslag in Nederland bevindt zich in een vroeg ontwikkelingsstadium en kent enkele onstabiele marktomstandigheden. Vooral op het gebied van gerelateerde producten zoals zonnepanelen. De huidige prognose voor de verkoop van batterijen in 2024 biedt een breed scala aan verwachte uitkomsten, variërend van 470 megawattuur in het lage scenario tot 1.430 megawattuur in het hoge scenario. Het basisscenario, dat is ontwikkeld op basis van verwachte verkopen van marktdeelnemers na de eerste helft van 2024, brengt de verwachte verkochte capaciteit in 2024 op 942 megawattuur.

©Dutch New Energy Research

Het basisscenario laat duidelijk zien dat de markt verdere groei in de verkoop verwacht. In dit scenario wordt verwacht dat de groei van de residentiële en commerciële sectoren zal plaatsvinden volgens het tempo dat de marktspelers hebben gerapporteerd in het onderzoek, nadat zij al hun bedrijfsresultaten voor de eerste helft van 2024 kenden. De verwachting voor de utiliteitssector is gebaseerd op een meer conservatieve benadering, waarbij alleen de projecten worden meegenomen die op het moment van onderzoek al bekend waren en zijn bevestigd voor 2024. Op basis van deze methodologie kunnen we een verkoop verwachten van ten minste 472 megawattuur aan batterijsystemen in de residentiële sector, 245 megawattuur in commerciële systemen en meer dan 224 megawattuur in de utiliteitssector.

©Dutch New Energy Research

Een gedetailleerde analyse van de scenario’s toont aan dat in 2024 in het lage scenario de verkopen in de residentiële sector naar verwachting 20 procent hoger zullen zijn dan in 2023 en 30 procent hoger in de commerciële sector, terwijl de verkopen vijf keer zo hoog zouden kunnen uitvallen in het hoge scenario. Voor de systemen in de utiliteitssector is in de lage en basis scenario’s een conservatieve methode gebruikt, waarbij alleen de bekende projecten na de eerste zes maanden van 2024 werden geobserveerd. Het hoge scenario verdubbelt deze verwachtingen. Op basis van deze aanpak zou de utiliteitssector in het lage en basis scenario iets hogere verkopen kunnen verwachten dan de verkopen in 2023 en in het hoge scenario een verdubbeling van de omvang.

©Dutch New Energy Research

Verwachtingen en beperkingen op de lange termijn
Op het moment van het opstellen van dit rapport had Nederland nog geen duidelijke langetermijndoelstellingen voor batterijopslag vastgesteld. Om een mogelijke evolutie van de batterijopslagmarkten te onderzoeken, is het volgende in overweging genomen: Ten eerste heeft TenneT een doelstelling van 9 gigawatt voor energieopslag op nutsschaal tot 2030 gedefinieerd.

Ten tweede is de opslagduur conservatief ingesteld op een uur voor de residentiële en commerciële sectoren en twee uur voor de utiliteitssector, op basis van de Routekaart Energieopslag van het Nederlandse ministerie van Economische Zaken en Klimaat.

Ten derde zijn de limieten van de verwachte totale investeringen in zonne-energiecapaciteit in de residentiële en commerciële sectoren vastgesteld op basis van het Premium Access Dashboard van Dutch New Energy Research.

Ten vierde werden de exponentiële functies toegepast totdat de capaciteiten de helft van de vastgestelde maximumwaarden bereikten, gebaseerd op investeringen in zonnepanelen voor de residentiële en commerciële sectoren en TenneT’s doelstellingen voor de nutssector.

Ten vijfde vindt dit alles plaats rond 2027, het jaar waarin de salderingsregeling voor zonne-energie naar verwachting afloopt. Vervolgens is een logaritmische functie gebruikt. Vanwege de vele onzekerheden moet deze prognose worden gezien als een theoretische studie en niet als een daadwerkelijke marktprognose.

©Dutch New Energy Research

Wanneer de 9 gigawatt aan grootschalige opslagcapaciteit die TenneT tot 2030 zegt nodig te hebben, wordt beschouwd met een opslagtijd van twee uur, zoals verwacht door het ministerie, zou dit betekenen dat Nederland tegen 2030 ongeveer 18 gigawattuur aan grootschalige opslagcapaciteit kan verwachten. Aangezien de groei van de residentiële en commerciële sector in het huidige tempo zou leiden tot onrealistisch hoge totale capaciteiten, is een beperking ingevoerd die is gebaseerd op de zonne-energiecapaciteit. Dit brengt de verwachte opslagcapaciteit in de residentiële sector op bijna 17,6 gigawattuur en in de commerciële sector op bijna 20,4 gigawattuur.

©Dutch New Energy Research

Als resultaat van de sectorale analyse zou de voorspelde totale batterijopslagcapaciteit in Nederland tegen 2030 bijna 56 gigawattuur kunnen bereiken, wat de dagelijkse zonne-energieproductie in Nederland in 2023 zou dekken volgens het Centraal Bureau voor de Statistiek.

©Dutch New Energy Research

Als de huidige trends zich voortzetten, zouden de totale investeringen in batterijopslag in Nederland tegen 2026 bijna 10,1 gigawattuur kunnen bereiken, waarvan 5,2 gigawattuur in de residentiële sector, 2,1 gigawattuur in de commerciële sector en meer dan 2,9 gigawattuur in de utiliteitssector.

©Dutch New Energy Research

Gezien de eerdere discussie over de huidige trends en rekening houdend met de huidige netcongestie, evenals het verwachte einde van de salderingsregeling voor zonnepanelen vanaf 2027, kan Nederland verdere exponentiële groei van de batterijverkoop in alle sectoren verwachten. Dit zou in 2026 kunnen resulteren in een verkoop van 3,3 gigawattuur aan batterijopslag in de residentiële sector, 1,2 gigawattuur in de commerciële sector en 1,7 gigawattuur aan grootschalige batterijopslag in de utiliteitssector.