Texas staat sinds jaar en dag bekend om zijn conservatieve bevolking en de productie van olie en gas. Des te opvallender is het dat Texas nu in totaal 23,6 gigawatt opwekkingscapaciteit aan zonnepanelen heeft geplaatst, waarvan 21 gigawatt in de afgelopen vijf jaar. Dit is ongeveer gelijk aan de opwekkingscapaciteit van heel Nederland.

In maart van dit jaar oversteeg de opgewekte zonne-energie de energie uit kolen in Texas. Texas is als staat de grootste producent van energie in Amerika. Maar zonne-energie is nog niet genoeg om de enorme vraag aan energie te voorzien. Het grootste deel van de geproduceerde elektriciteit komt nog steeds uit aardgas.

Explosieve groei
De afgelopen jaren heeft Texas een enorme groei doorgemaakt wat betreft de aanleg van zonnepanelen. De groei is bijzonder omdat Texas van huis uit een conservatieve staat is, waarin republikeins beleid centraal staat. In dit beleid is duurzame energie de afgelopen jaren geen kernpunt geweest. Oud-president Trump noemde klimaatverandering bijvoorbeeld een “hoax” en volgens een onderzoek van PewResearch heeft klimaatverandering geen prioriteit onder de republikeinen.

Toch is er een explosie aan installaties van zonne-energie geweest. John Burn-Murdoch schrijft voor de Financial Times: “Wanneer de nieuwste serie zonne-energiecentrales in gebruik wordt genomen, zal Texas meer zonne-energiecapaciteit per hoofd van de bevolking hebben toegevoegd in één jaar dan enige andere Amerikaanse staat en enig ander land ter wereld. Bijna van de ene op de andere dag is een staat die synoniem is met vervuilende brandstoffen Amerika's reus op het gebied van schone energie geworden, en de trend versnelt nog steeds.”

Dat blijkt ook uit de gegevens van BloombergNEF. Het komende decennium stelt BloombergNEF dat er 737 gigawatt aan zonne-capaciteit bijgebouwd gaat worden in de Verenigde Staten, waarvan het gros in Texas. BloombergNEF verwacht ook dat “het jaarlijkse aantal nieuwe grootschalige zonne-energieprojecten vóór 2030 begint te dalen in Texas en Californië naarmate deze markten verzadigd raken, maar dat dit meer dan gecompenseerd wordt door groei in andere staten.”

Texas heeft, volgens de data van onderzoeksinstituut Ember, de liberale en democratisch-leunende staat Californië voorbijgestreefd als het gaat om capaciteit aan zonne-energie. In Californië zijn zonnepanelen op daken erg populair en wordt de plaatsing van zonnepanelen gestimuleerd door de staat.

Waar komt deze motivatie vandaan?
Hoe Texas ondanks de felle politieke tegenstand de afgelopen jaren toch in heeft kunnen zetten op duurzame energie heeft een belangrijke reden: geld. De Financial Times stelt dat: “Stedelijke progressieven in traditioneel democratische steden zoals Austin hebben zich aangesloten bij conservatieven uit het landelijke westen van Texas die erkennen dat hernieuwbare energie een cruciale bron van economische ontwikkeling voor hun gemeenschappen wordt.”

Waar sommige Amerikaanse staten afspraken hebben gemaakt en subsidies hebben opgezet om het aanschaffen van zonnepanelen aantrekkelijk te maken voor huishoudens, is dit in Texas niet het geval. De enige voorziening die vanuit de staat geregeld is, is dat er geen belasting geheven wordt over de meerwaarde die zonnepanelen aan de Texaanse huizen en industrie toevoegt.

Texas heeft, als een van de weinige staten in Amerika, geen overkoepelende regelgeving ingesteld om te kunnen salderen. Dit maakt dat het aandeel van zonnepanelen op daken in Texas laag is. Wel zijn er energieleveranciers die hierop een uitzondering maken en wel een vorm van salderen hebben ingesteld.

Daarentegen is het voor ondernemers wel zeer interessant om zonneparken op te zetten. De afzetmarkt voor energie is groot in Texas. De lage belastingen en de aanwezigheid van energie in de vorm van olie en gas maken het voor veel bedrijven zeer aantrekkelijk om zich te vestigen in Texas. Met de daling van de kosten voor zonne-energie de afgelopen jaren maakt dit het ook zeer interessant om zonne-energie te verkopen aan de Texaanse industrie.

Uit het onderzoek van PewResearch blijkt ook dat republikeinen niet tegen de komst van duurzame energie zijn. Het onderzoek wijst erop dat veel republikeinen duurzame energie zien als een bron die naast fossiele brandstoffen kan bestaan. Wel zijn ze huiverig voor de vervanging van fossiele energie door duurzame energie.

Burn-Murdoch stelt ook dat het relatief makkelijk is in Texas om een zonnepark aan te leggen. Burn-Murdoch: “De eenvoud van het bouwen en aansluiten van nieuwe hernieuwbare projecten in Texas in vergelijking met elders is een van de belangrijkste redenen voor de opkomst van schone energie in de staat. De beheerder van het elektriciteitsnetwerk hanteert een ‘connect and manage’-model. Dit model beoordeelt nieuwe projecten op basis van de essentiële lokale vereisten die nodig zijn om op het netwerk aan te sluiten, in plaats van langdurige studies uit te voeren naar de bredere mogelijke gevolgen.”

Keerzijde
Ondanks dat er afgelopen februari een record aan geproduceerde zonne-energie in Texas is gevestigd, zit er nog wel een maar aan de hoge productie volgens duurzaam adviesbureau Lukas. Ook Texas kampt namelijk met een maximaal vermogen aan netcapaciteit. Zodra het aanbod aan zonne-energie de vraag overstijgt, zal de productie van zonneparken worden afgeschaald om het net te beschermen.

Ook is er grote onzekerheid rondom de groei van zonne-energiecapaciteit in Texas omdat het beleid in de staat weinig doet om de groei te stimuleren of te onderhouden. Uit een onderzoek naar de economische impact van duurzame energie in Texas blijkt dat “de groei van hernieuwbare energiebronnen een belangrijke bron van inkomsten is geweest voor lokale rechtsgebieden en landeigenaren in heel Texas, maar elke beleidswijziging die de inzet van hernieuwbare energie of opslag in Texas vermindert, zal deze voordelen verminderen, die een reddingslijn vormen voor veel plattelandsgemeenschappen in de staat.”