De groei van batterijopslag is een wereldwijd fenomeen

16.10.2024 Hrvoje Medarac

De groei van batterijopslag is een wereldwijd fenomeen
©ENGIE

In 2019 groeide het batterijvermogen wereldwijd met 40 procent, gevolgd door een groei van 55 procent tot 65 procent van 2020 tot 2022 en een groei van bijna 95 procent in 2023, zo blijkt uit het Nationaal Smart Storage Trendrapport 24/25 van Dutch New Energy Research en Solar365. Hiermee is het wereldwijde batterijvermogen bijna verdubbeld ten opzichte van 2022, en heeft het een niveau van 85,7 gigawatt in 2023 bereikt. De belangrijkste bijdragen aan deze groei komen van China, de Verenigde Staten, Europa en de rest van Oost-Azië.

De groei van het wereldwijde batterijvermogen heeft een traject vergelijkbaar met dat van Nederland. Na een kleine afname van het toegevoegde vermogen in 2019 begon in 2020 de significante groei van de markt voor batterijopslag. In de volgende jaren verdubbelde het toegevoegde vermogen bijna en bereikte het in 2023 een niveau van 41,5 gigawatt. De belangrijkste markten die aan deze groei bijdragen zijn de Europese Unie, China en de Verenigde Staten.

©Dutch New Energy Research

De Europese Unie had in 2023 een marktaandeel van 5,6 gigawatt wat overeenkomt met bijna 14 procent. China maakte een exponentiële groei door in 2023 met een opgesteld batterijvermogen van 22,5 gigawatt en bereikte bijna 55 procent van het marktaandeel. De Verenigde Staten voegden sinds 2020 tussen de 25 procent en 50 procent meer capaciteit toe dan de Europese Unie.

©Dutch New Energy Research

In 2020 was voor het eerst een duidelijke groei van het wereldwijde batterijvermogen te zien. In dat jaar steeg het geïnstalleerde vermogen van 17,1 gigawatt naar 26,6 gigawatt. Na 2020 nam de groei alleen nog maar sneller toe. In 2023 bereikte het totaal geïnstalleerde wereldwijde batterijvermogen 85,7 gigawatt. Hiervan bevond zich 13 gigawatt (15 procent) in de Europese Unie, 20,5 gigawatt (24 procent) in de Verenigde Staten en 35 gigawatt (41 procent) in China. Overig Azië-Pacific heeft 11,5 gigawatt (bijna 13,5 procent) van het wereldwijde batterijvermogen en overig Europa bijna 4 gigawatt, wat 4,5 procent van het wereldwijde vermogen beslaat.

Op Europees niveau kan Nederland nog terrein winnen
In 2023 bedroeg de totale batterijopslagcapaciteit in Europa 36 gigawattuur. Met 621 megawattuur aan geïnstalleerde batterijopslagcapaciteit draagt Nederland slechts 1,7 procent bij aan het totaal van Europa. Per hoofd van de bevolking scoort Nederland echter dichter bij het Europese gemiddelde.

©Dutch New Energy Research

In vergelijking met andere Europese landen heeft Nederland met slechts 621 megawattuur aanzienlijk minder batterijopslagcapaciteit in absolute cijfers. Ter vergelijking, Europa als geheel 35,9 gigawattuur totaal opgestelde batterijopslagcapaciteit. Duitsland staat aan kop met 11,8 gigawattuur aan geïnstalleerde capaciteit, gevolgd door Italië met bijna 6,5 gigawattuur. Het Verenigd Koninkrijk, Oostenrijk en Tsjechië hebben respectievelijk 6,1 gigawattuur, 2,2 gigawattuur en 1,5 gigawattuur opgestelde batterijopslagcapaciteit.

©Dutch New Energy Research

Bij het onderzoeken van de batterijcapaciteit per hoofd van de bevolking geeft de verdeling van de geïnstalleerde batterijopslagcapaciteit in Europa een ander beeld. De gemiddelde batterijopslagcapaciteit per hoofd van de bevolking in Europa is 48,4 wattuur. Oostenrijk staat aan kop met de hoogste geïnstalleerde opslagcapaciteit van 236,6 wattuur per hoofd van de bevolking, gevolgd door Duitsland met 142,5 wattuur. Nederland scoort met 34,9 wattuur per hoofd van de bevolking net onder het Europese gemiddelde.

De groei van de Europese batterijcapaciteit is gebaseerd op import en handel
Een significante daling van de batterijprijzen in de afgelopen tien jaar heeft geresulteerd in bredere investeringen in batterijopslag. Hoewel de batterijopslagcapaciteit in Nederland slechts 1,7 procent van de Europese capaciteit vertegenwoordigt, is de haven van Rotterdam, die 80 procent van de markt dekt, verreweg het belangrijkste Europese importkanaal voor batterijsystemen.

De grote beschikbaarheid van batterijsystemen op Nederlandse bodem kan een positieve invloed hebben op verdere investeringen in batterijopslag in Nederland. 89 procent van deze batterijen die via Nederland Europa binnenkomt, is van Chinese oorsprong. Hierdoor is China met 70 procent van de totale Europese markt de belangrijkste partner in de ontwikkeling van de Europese batterijopslagcapaciteit.

©Dutch New Energy Research

De wereldwijde batterijprijzen laten een dalende trend zien. Volgens Bloomberg had het volumegewogen gemiddelde lithium-ion batterijsysteem in 2023 een prijs van 129 euro per kilowattuur. China had wereldwijd de laagste marktprijs van 117 euro per kilowattuur. In Europa lag de prijs 20 procent hoger, wat neerkomt op ongeveer 140 euro per kilowattuur.

©Dutch New Energy Research

Naarmate de vraag naar batterijopslag wereldwijd groeide, nam ook de handel toe. Met de haven van Rotterdam als een van de belangrijkste Europese aanvoerlocaties voor handelsgoederen, werd een groot deel van de import van batterijsystemen in Nederland geregistreerd. Daarmee werd er in 2023 een totale importwaarde van 4 miljard euro geregistreerd. Rekening houdend met de bovenstaande prijs van 140 euro per kilowattuur, zou dit betekenen dat bijna 29 gigawattuur of ongeveer 80 procent van alle batterijopslagcapaciteit in Europa via Nederland de markt betrad. Het aandeel Chinese batterijen hierin nam de afgelopen jaren aanzienlijk toe, van 38 procent in 2019 tot 89 procent in 2023.