Batterijproducent Elestor is bezig met de productie van hun eerste commerciële batterij, die naar verwachting in 2025 geplaatst zal worden. De opdrachtgever is tankopslagbedrijf Vopak. Uiteindelijk zal de batterij voornamelijk geschikt zijn om te gebruiken bij zon- en windparken, vertelt directeur van Elestor, Guido Dalessi.

Tien jaar geleden werd Elestor opgericht en sindsdien is het bedrijf bezig geweest met het ontwikkelen van een waterstof-bromide batterij. Ondertussen hebben zij ook alternatieve elektrolyten, steeds in combinatie met waterstof, ontwikkeld. Daarvan zal binnenkort de eerste unit geplaatst worden.

De batterij zal uiteindelijk 3 megawattuur zijn, maar bij de bouw van de batterij wordt het vermogen modulair opgeschaald, tot uiteindelijk tientallen en honderden megawatt, vertelt Dalessi. “We zijn wel een paar jaar verder voordat er zo’n grote batterij staat, het gaat ook om een grote investering.” De bouw van zo’n batterij is namelijk een groot project en kan op deze manier in fases worden opgebouwd.

De afnemer van de batterij is Vopak, ’s werelds grootste opslagbedrijf voor allerlei gassen en vloeistoffen. Vopak is een handige eerste afnemer, omdat zij kennis en techniek bezitten op het gebied van zeer grootschalige opslag van chemicaliën, zoals ook in de batterij van Elestor zal worden toegepast. De batterij zal waarschijnlijk in Vlissingen geplaatst worden, al staat dat nog niet helemaal vast, vertelt Dalessi.

De komende tijd wordt de productie van de batterij afgerond en vervolgens kan deze in de praktijk getest worden. Die testperiode gaat vooral om het testen van het verdienmodel, vertelt Dalessi. Daar zijn natuurlijk simulaties van gedaan, maar het gebruik in de praktijk kan soms nét wat verschillen laten zien.

Zon- en windparken
Omdat de batterij voornamelijk bedoeld is voor grootschalige en langdurige opslag, ziet Elestor deze in de (nabije) toekomst vooral ingezet worden bij zon- en windparken. Op die manier is meer groene stroom beschikbaar, ook op momenten dat het niet wordt opgewekt, en draagt op die manier ook bij aan het verminderen van netcongestie. Volgens Dalessi is de batterij op zich een verdienmodel, maar zou deze ook de businesscase van zon- en windparken verbeteren omdat er minder afgeschakeld hoeft te worden bij overproductie.

Naast zon- en windparken zou de batterij ook goed geplaatst kunnen worden bij grote distributiecentra, omdat die vaak een groot dak hebben met zonnepanelen, maar die stroom vaak niet terug kunnen leveren. Het overschot dat door de opwek overdag ontstaat, zou in een grote batterij kunnen worden opgeslagen om ’s nachts te gebruiken.

Dalessi ziet andere type batterijen, zoals de populaire lithium-ion batterij niet per se als concurrent. Dat is met name omdat de batterij van Elestor vooral bedoeld is voor opslag op de lange termijn – zo’n zeven uur tot ongeveer vier dagen - en lithium-ion batterijen voordeliger zijn voor kortdurende opslag (enkele uren). Daarom zouden de verschillende batterijen zelfs een aanvulling op elkaar kunnen zijn.

Bij de Elestor-batterij zijn capaciteit en vermogen niet aan elkaar gekoppeld, er kan dus gekozen worden hoe groot de opslag is en hoe deze energie wordt afgegeven, vertelt Dalessi. Volgens hem maakt dit de batterij economischer naarmate de te overbruggen periode langer is. Daarnaast maakt de batterij geen gebruik van kritieke materialen, wat de kosten van de batterij drukt en (economische) afhankelijkheid van andere landen voorkomt.

Ambitie voor 1 gigawatt
Eerder sprak Elestor de ambitie uit om in 2025 een jaarlijkse productiecapaciteit te realiseren van 1 gigawatt in 2025. Die ambitie is er zeker nog, maar wordt iets uitgesteld, vertelt Dalessi. “Dat wordt wel wat later. Het ontwikkelen van een nieuwe technologie gaat gepaard met onvoorziene hobbels in de weg. Dus dat wordt anderhalf tot twee jaar later.”

De Elestor-batterij wordt standaard aan een waterstoftank gekoppeld, legt Dalessi uit. “Maar zo’n tank is groot en duur, en in plaats van die grote tank zou je de batterij ook aan een waterstofpijpleiding kunnen koppelen.” Zo krijg je een goedkopere batterij die ook minder ruimte inneemt. “En dat zou je nog een stap verder kunnen trekken door het te koppelen aan een elektrolyser.” Door meer gebruik te maken van elektrolysers kunnen de productiekosten van groene waterstof al met zo’n 30 procent gereduceerd worden, zegt Dalessi.

Hoe grootschaliger de batterij gebruikt wordt, hoe kosteneffectiever deze wordt, aldus Dalessi. Met name wanneer het systeem wordt gekoppeld aan een waterstofpijpleiding. “Onze batterij kan je dus ook koppelen aan een waterstofpijpleiding met elektrolyser, dat is wel heel uniek. En iets wat ook steeds meer aandacht krijgt vanuit de markt.” Hij ziet de batterij dan ook als de koppeling tussen twee visies: waterstof als oplossing en maximale elektrificatie als oplossing.

Batterij als vervanger van gascentrales
De eerste batterij die Elestor produceert, gaat dus naar Vopak, maar er staan er nog meer op de planning. “Er zijn twee grote contracten in onderhandeling in Europa. Een daarvan in Nederland en de andere in Frankrijk of Italië”, aldus Dalessi.

En op de lange termijn ambieert Elestor bij te kunnen dragen aan een nieuw energiesysteem. “Op dit moment heb je nog wel veel gascentrales over de hele wereld. Het voordeel daarvan is dat je die gemakkelijk en snel kan bijschakelen, een kolencentrale niet. Maar je ziet ook al op enkele plekken dat die gascentrales vervangen worden door hele grote batterijen.” Of Elestor daar ook een rol in zal spelen ziet Dalessi rooskleurig in. “Daar zijn wij van overtuigd. Dat is in ieder geval wel hoe we het eindspel in de energietransitie voor ons zien.”